တရားအားထုတ္ျခင္းဆိုတာ တရားသေဘာကို ( သေဘာတရားကို) သိျမင္ေအာင္ အားထုတ္ ၾကိဳးစားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ သေဘာတရားဆိုတာ ျဖစ္, ပ်က္ (ရုပ္နာမ္) သေဘာတရား၊
မျဖစ္မပ်က္ (နိဗၺာန္) သေဘာတရား ဟု ႏွစ္မ်ိဳးရိွရာ အဲဒီ ႏွစ္မ်ိဳးစလုးံကို သိျမင္ေရးအတြက္
အားထုတ္ၾကိဳးစားျခင္းကို “တရားအားထုတ္ျခင္း”ဟု ေခၚပါတယ္။
တစ္နည္းအားျဖင္႔ တရားအားထုတ္ျခင္းဆိုတာ ဗုဒၶ၏တရားေတာ္ႏွင္႔ အညီ နည္းမွန္လမ္းက် အားထုတ္ျခင္းကို
ေခၚပါတယ္။ ဗုဒၶ ေဟာၾကားတဲ႔ တရားေတာ္ႏွင္႔ မကိုက္ညီဘဲ မိိမတို႔ထင္ရာ ျမင္ရာ အားထုတ္ေနပါလွ်င္
“ မတရားအားထုတ္ျခင္း” သာျဖစ္ပါလိမ္႔မယ္။ ျမတ္ဗုဒၶသည္ သတၱ၀ါမ်ား နည္းမွန္လမ္းမွန္ အားထုတ္နိဳင္ေရးအတြက္
ဓမၼစၾကာ ၊ အနတၱလကၡဏ၊ မဟာသတိပဌာန္စသည္႔ က်င္႔ထုးံက်င္႔နည္း သုတ္ေပါင္းမ်ားစြာကို ေဖာ္ထုတ္
ေဟာၾကားေတာ္ မူခဲ႔ပါတယ္။
အဲဒီတရားေတာ္မ်ား၌ ပါရိွသည္႔ နည္းလမ္းမ်ားနွင္႔အညီ
ၾကိဳးစားအားထုတ္မွသာ ေကာင္းက်ိဳး တရားမ်ားကို ရရိွနိဳင္ၾကမွာလည္းျဖစ္ပါတယ္။ သို႔မဟုတ္ပါက
မလိုလားအပ္ေသာ ဆိုးက်ိဳးမ်ားႏွင္႔ ေတြၾကဳံနိဳင္ရပါတယ္။
ရုပ္သေဘာတရား ၊ နာမ္သေဘာတရားတို႔၏ အေျခအေနမွန္
(ျဖစ္ျခင္း,ပ်က္ျခင္း,ေပၚျခင္း, ေပ်ာက္ျခင္း, ရွင္ျခင္း, ေသျခင္း) တို႔ကို သိျမင္အာင္ ( အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱျမင္ေအာင္) ၾကိဳးစားအားထုတ္ပါလွ်င္
(၁) စိတ္ဓါတ္ျဖဴစင္သန္႔ရွင္းျခင္း။
(၂) မပူေဆြး မငိုေၾကြးရေတာ႔ျခင္း
(၃)ကိုယ္မဆင္းရဲ စိတ္မဆင္းရဲျခင္း
(၄)အဆင္႔ျမင္႔
အသိဥာဏ္ (မဂ္ဥာဏ္) ကိုရျခင္း
(၅) နိဗၺာန္ကို သိျမင္ (မ်က္ေမွာက္)
ျပဳရျခင္း
ဟူေသာေကာင္းက်ိဳးငါးပါးကို
ရရိွနိဳင္ေၾကာင္းကို ျမတ္ဗုဒၶက မဟာ သတိဌာနသုတ္ေတာ္တြင္ အတိအလင္း ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ႔ပါတယ္။
(၁)
စိတ္ဓါတ္ျဖဴစင္သန္႔ရွင္းျခင္း
သတိပဌာန္တရားေတာ္ႏွင္႔အညီရုပ္နာမ္တို႔၏ျဖစ္ျခင္း
ပ်က္ျခင္းသေဘာ တစ္မ်ိဳးတစ္ဖုံေျပာင္းလဲျခင္း၊ ျမင္ရသည္မွ မျမင္ျခင္းသို႔ ေရာက္သြားျခင္း၊ မတည္ျမဲျခင္း (အနိစၥ)သေဘာကို
ပိုင္ပိုင္နိဳင္နိဳင္သိျမင္ေအာင္ အားထုတ္ထားသူ၏ စိတ္ဓါတ္သည္ လိုခ်င္မူေလာဘ၊ မေက်နပ္မူေဒါသ၊ မေတြေ၀မူ ေမာဟ၊ရုပ္နာမ္သေဘာကို
“ငါ” ဟု ထင္ျမင္ယူဆမူဒိဌိစသည္႔ ကိေလသာမ်ား ေလ်ာ႔နည္း ပေပ်ာက္ကင္းစင္သျဖင္႔ ျဖဴစင္ျမင္႔ျမတ္လာပါတယ္။ ရုပ္နာမ္ျဖင္႔ဖြဲစည္းထားတဲ႔ မိမိခႏၶာ၌ “ ငါ, သူ,
လူ, ပုဂၢိဳလ္, သတၱ၀ါမရိွ ျဖစ္ပ်က္ေနေသာ ရုပ္နာမ္သေဘာတရားမွ်သာ ရိွ၏” ဟု သိျမင္လာပါတယ္။
မိမိခႏၶာ၌ အျမင္ရွင္းလာျပီး စိတ္ဓါတ္ျဖဴစင္ သန္႔ရွင္း ခိုင္မာလာတယ္ ။
(၂)
မပူမေဆြး မငိုေၾကြးရေတာ႔ျခင္း
ဤသို႔ ခႏၶာအျမင္ ၾကည္လင္သည္နွင္႔ အမွ်
မိမိခင္မင္တြယ္တာခဲ႔ရသည္႔ မိဘဘိုးဘြြား ေဆြမ်ိဳး မိတ္သဂၤဟ မ်ားႏွင္႔ အျခားသက္ရိွ သက္မဲ႔
ပစၥည္း၀တၳဳမ်ား ပ်က္စီးဆုးံရွူးံသည္႔အခါ ၊ စိုးရိမ္ပူေဆြးမူ ပူပန္မူေသာက မျဖစ္ေတာ႔ပါဘူး။
ဘာေၾကာင္႔လဲ ဆိုေတာ႔ .. ခင္မင္တြယ္တာရသည္႔ သက္ရိွ သက္မဲ႔ အားလုးံသည္ ျဖစ္ျပီးပ်က္တတ္သည္႔
ရုပ္နာမ္ သေဘာတရားမ်ားျဖင္႔ ဖြဲ႔စည္းထားေသာေၾကာင္႕ မတည္ျမဲၾကသျဖင္႔ ဤသို႔ ဆုးံရွူးံပ်က္စီးရေသာေၾကာင္႔ပါဘဲဲ
။ ထိုသို႔ စိုးရိမ္ပူပန္မူေသာက မျဖစ္လွ်င္
မ်က္ရည္စက္လက္ ငိုေၾကြးျမည္တမ္းရမူလည္း မျဖစ္ေတာ႔ပါဘူး. ငိုေၾကြးျမည္တမ္းျခင္းသည္ စိုးရိမ္ပူေဆြးစိတ္မေအးျခင္းေၾကာင္႔
ျဖစ္ရကား မစိုးရိမ္မူ မပူေဆြးသူအား ငိုေၾကြးျခင္းဆိုတာ မရိွေတာ႔ပါ။
(၃)
ကိုယ္မဆင္းရဲ စိတ္မဆင္းရဲ႔ျခင္း
ဒီလို စိုးရိမ္ပူေဆြးမူ ေသာက မရိွဘဲ
၊ စိတ္ထိခိုက္ မူမရိွဘဲ တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္ ေနနိဳင္သူရဲ႔ စိတ္ဓါတ္ဟာ မိမိ၏ရုပ္ပိုင္း
က်န္းမာေရးကို မထိခိုက္ေစသည္႔အျပင္ ၊ရုပ္ပိုင္း က်န္းမာသန္စြမ္းေရးကိုလည္း အေထာက္အကူျပဳနိဳင္ပါတယ္။ ထို႔ေၾကာင္႔ တရားအားထုတ္ျခင္းဟာ ကိုယ္ခႏၶာကို က်န္းမာနိဳင္ေစသည္႔အျပင္
ေသာကျဖစ္စရာမ်ားႏွင္႔ ၾကဳံေတြ႔ေသာ္လည္း ေသာက မျဖစ္ ငိုစရာေတြ႔ေသာ္လည္း မငိုေတာ႔သည္႔အထိ
ရုပ္နာမ္တရား ၾကည္လင္ျပတ္သားေနေသာေၾကာင္႔ စိတ္မဆင္းရဲ႔ နိဳင္ေတာ႔ပါဘူး။ စိတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာနိဳင္ပါတယ္။
ဤစိတ္ျငိမ္းခ်မ္းမူဟာ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ က်န္းမာေရးကိုလည္း အေထာက္အကူျပဳေသာေၾကာင္႔
တရားအားထုတ္ျခင္းဟာ ကိုယ္စိတ္ဆင္းရဲမူကို မျဖစ္ေစဘဲ ကိုယ္ႏွင္႔စိတ္ကို ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ႔ေစျပီး
အသက္ရွည္ေစနိဳင္ပါတယ္။
(၄)
အဆင္႔ျမင္႔ အသိဥာဏ္ (မဂ္ဥာဏ္) ကို ရျခင္း
ဒီလိုု ပူူေဆြး၊ငိုေၾကြးမူဒဏ္ကို ခံနိဳင္ေလာက္ေအာင္
ရုပ္နာမ္တို႔၏ မတည္ျမဲတဲ႔ သေဘာကို ပိုင္ပိုင္နိဳင္နိဳင္သိျမင္ထားေသာ မိိမိတို႔၏ ၀ိပႆနာ
ဥာဏ္ကို အဆင္႔ဆင္႔ ရင္႔က်က္ေအာင္ အားထုတ္သြားပါလွ်င္ ဒုကၡကို ဒုကၡမွန္း ၊ ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္းကို
ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္းမွန္း ၊ဒုကၡခ်ဳပ္ရာကို ဒုကၡခ်ဳပ္ရာမွန္း၊ ဒုကၡခ်ဳပ္ေၾကာင္းကို ဒုကၡခ်ဳပ္ေၾကာင္းမွန္း
သိျမင္နိဳင္ေသာ အရိယာ မဂ္ဥာဏ္ကို ရရိွနိဳင္ပါတယ္။ သစၥာေလးပါး အမွန္တရားကို သိျမင္နိဳင္သည္႔ မဂ္ဥာဏ္ကို မရရိွေသာေၾကာင္႔
ရုပ္နာမ္၌ မ်က္စိမွိက္၍ လူသားတိုင္း သံသရာ လည္ေနၾကပါေသာေၾကာင္႔ မဂ္ဥာဏ္ကို ရရိွရန္
အမွန္ပင္ အလြန္လိုအပ္လွပါတယ္။
(၅)
နိဗၺာန္ကို သိျမင္ျခင္း
မ်က္စိႏွစ္ကြင္း အလင္းမရသူသည္ ျပင္ပ
ဗဟိဒၶအရာ ၀တၳဳမ်ားကို အမွန္အတိုင္း မသိျမင္နိဳင္ပါဘူး ၊ ထို႔အတူ သစၥာေလးပါးကို မသိသူသည္
နိဗၺာန္တည္းဟူေသာ ရုပ္နာမ္ခပ္သိမ္းခ်ဳပ္ျပတ္ျငိမ္းသည္႔ သႏၱိသုခ အျငိမ္းဓါတ္ကိုလည္း
မသိနိဳင္ပါဘူး။ တရားအားထုတ္ထားသူရရိွထားေသာ မဂ္ဥာဏ္ကသာ ဒုကၡခပ္သိမ္း ခ်ဳပ္ျပတ္ျငိမ္းသည္႔
အျငိမ္းဓါတ္သေဘာ (နိဗၺာန္)ခ်မ္းသာကို သိျမင္နဳိင္ပါတယ္။
ဒီတရားငါးပါးတို႔ဟာ
တရားအားထုတ္ျခင္းေၾကာင္႔ ရရိွနိဳင္ေသာ ေကာင္းက်ိဳးတရားမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။
အရွင္ စႏၵိမာ(ဓမၼလရိပ္)
သဗၺဒါနံ ဓမၼဒါနံ ဇိနာတိ ၊
အလွဴ မွန္သမွ်တြင္
တရားအလွဴသည္ အျမတ္ဆုးံ ၊
Dhamma- gift excels all
other gifts.
အရွင္ စႏၵိမာ(ဓမၼလရိပ္)
