သံုးဆယ့္ရွစ္ျဖာ မဂၤလာတရားေတာ္ Thirty Eight Mingala

1. Not to associate with the fools.
အေသ၀နာစ ဗလာနံ၊ လူမိုက္ကို ေရွာင္ပါ။
2. But to associate with the wise.
ပ႑ိတာ နဥၥေသ၀နာ၊ ပညာရွိကို ဆည္းကပ္ပါ။
3. And to worship those who r worthy of worship.
ပူဇာစ ပူဇ ေနယ်ာနံ၊ ပူေဇာ္ထိုက္သူကို ပူေဇာ္ပါ.။
4. To live in a suitable country .
ပဋိရူပ ေဒသ ၀ါေသာစ၊ သင့္ေတာ္ေလွ်ာက္ပတ္ေသာ အရပ္ေဒသမွာ ေနထိုင္ပါ။
5. To possess merits from former lives.
ပုေဗၸစ ကတပုညတာ၊ ေရွးက ျပဳခဲ့ ဖူးေသာေကာင္းမွဳရွိခဲ့ပါ။
6. To make correct vows.
အတၱသမၼာ ပဏီဓိစ၊ မေကာင္းမွဳမျပဳမိေအာင္ မိမိကိုယ္ကို ေကာင္းစြာထိမ္းသိန္းပါ။

ေစာင္႔ထိန္းသီလ ျမတ္ဓမၼ (၃)

"ဥပုသ္"ဆိုတဲ႔ ေဝါဟာရ စကားလုးံဟာ ''ဥေပါသထ'' ဟူေသာ ပါဠိစကားမွ ဆင္းသက္လာေသာ စကားျဖစ္ပါတယ္။

ဥပ  = သူ႔အသက္ မသတ္ျခင္းစေသာ အက်င့္ေကာင္းႏွင့္ ျပည့္စံု၍

ဝသထ  = ေနျခင္း.

 သူ႔အသက္ မသတ္ျခင္းစေသာ အက်င့္ေကာင္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုေစရန္ ေစာင့္ထိန္းေနထုိင္ရျခင္းဟာ ''ဥပုသ္သီလ'' မည္ပါတယ္။

''သူတစ္ပါးအသက္ကို  သတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကည္ပါ၏'' စေသာ ရွစ္ပါးသီလကို ခံယူေဆာက္တည္၍ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ကိုျဖစ္ေစ၊ တရားဂုဏ္ေတာ္ကိုျဖစ္ေစ၊ သံဃာဂုဏ္ေတာ္ကိုျဖစ္ေစ၊ မိမိ၏ ဥပုသ္သီလ စင္ၾကယ္ပံုကိုျဖစ္ေစ၊ တစ္ခုခုကို အာ႐ုံျပဳ ပြားမ်ား၍ စိတ္စင္ၾကယ္ေအာင္ေစာင့္ထိန္း ေနထုိင္ျခင္းကို ''ဥပုသ္ေစာင့္'' သည္ဟု ေခၚပါတယ္။

ႏွလုးံသြင္း မွန္ပါေစ

ကံ

ကံဆိုတာ “ကမၼ” ဆိုတဲ႔ ပါဠိ စကားလုးံတစ္လုးံျဖစ္ပါတယ္။  ေလာကမွာလူေတြဟာ ကံ …. ကံ လို႔ ေျပာေနၾကပါတယ္။ ဒီေတာ႔ ကံ ဆိုတာဘာလဲ?။  ကံဆိုတာ အလုပ္လုပ္ျခင္းကို ေခၚပါတယ္။ (တစ္နည္းအားျဖင္႔) ေကာင္းတဲ႔အလုပ္ ၊ လိုလားႏွစ္သက္ဖြယ္အလုပ္၊  မေကာင္းတဲ႔အလုပ္၊ မလိုလား မႏွစ္သက္ဖြယ္   အလုပ္မ်ားကို ျပဳလုပ္တဲ႔စိတ္ကို “ ကမၼ-ကံ ” လို႔ ေခၚပါတယ္။

ေကာင္းတဲ႔အလုပ္ကို ျပဳလိုက္တဲ႔အခါ  ေကာင္းတဲ႔ကံ ျဖစ္ေပၚလာျပီး ၊ မေကာင္းတဲ႔ အလုပ္ကို  လုပ္တဲ႔အခါ  မေကာင္းတဲ႔ကံ ဆိုတာ ျဖစ္ေပၚလာတတ္ပါတယ္။ 

“နဟိဓေမၼာ အဓေမၼာစ ၊ ဥေဘာသမ ၀ိပါကိေနာ၊ အဓေမၼာ နိရယံ ေနတိ၊ ဓေမၼာပါေပတိ  သုဂၢတိ ံ” လို႔ ရွင္ေတာ္ဘုရား ေဟာၾကားေတာ္ မူခဲ႔တဲ႔အတိုင္း  ေကာင္းတဲ႔အလုပ္ကို လုပ္တဲ႔သူကေတာ႔ ကံေကာင္းျခင္းဟုဆိုအပ္ေတာ ေကာင္းက်ိဳးတရားေတြကို ခံစားရပါလိမ္႔မယ္။  မေကာင္းတဲ႔အလုပ္ကို လုပ္တဲ႔သူေတြကေတာ႔ ကံဆိုးျခင္းဟုဆိုအပ္ေသာ မေကာင္းတဲ႔အက်ိဳး တရားေတြကို ခံစားရပါလိမ္႔မယ္။ 

ဒီကံဆိုတဲ႔တရားဟာ အက်ိဳးေပးတတ္တဲ႔အရာတစ္ခုပါ။  လူေတြအားလုးံဟာ ကံကို စီမံ ဖန္တီးသူမ်ား ျဖစ္ၾကတဲ႔အေလ်ာက္ ျဖစ္ေပၚလာမဲ႔ အက်ိဳးတရားေတြကို ဖန္တီးသူမ်ားျဖစ္တယ္ဆိုတာ ေသခ်ာပါတယ္။ မိမိဘ၀ကုိ လွပေအာင္၊ အရုပ္ဆုိးေအာင္ မိမိကိုယ္တုိင္သာ ဖန္တီးေနသည္ျဖစ္၍ မိမိရဲ႔စိတ္ကူး၊ မိမိရဲ႕ေစတနာနဲ႕ မိမိရဲ႕လုပ္ရပ္က မိမိရဲ႕ဘ၀ကုိ ပုံေဖာ္သြားပါလိမ့္မည္။ ဒါေၾကာင္႔ မိမိဘ၀ရဲ႔ အနာဂါတ္ကို စီမံဖန္တီးသူအရွင္သခင္ဟာ မိမိမွ တစ္ပါး  အျခားသူ မျဖစ္နိဳင္ပါဘူး ။ မိမိတို႔ရဲ႔ အနာဂါတ္ဘ၀ကို မိမိတို႔ ပုံေလာင္းနိဳင္ၾကပါတယ္။ လွပတဲ႔ ဘ၀ကိုလည္း ပုံေဖာ္နိဳင္သလို အရုပ္ဆိုး အက်ဥ္းတန္တဲ႔ဘ၀ကိုလည္း ပုံေဖာ္နိဳင္ပါတယ္။ မိိမိတို႔ရဲ႔  အနာဂါတ္လွပ ေကာင္းမြန္ဖို႔ဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဆိုးဖို႔ဘဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္တစ္ဦးတည္းကသာ စီမံဖန္တီး နိဳင္ပါတယ္။

ေကာင္းတဲ႔အလုပ္ကို  လုပ္တဲ႔သူနဲ႔ မေကာင္းတဲ႔ အလုပ္ကို လုပ္တဲ႔သူဟာ ယခုပစၥဳပၸန္ ဘ၀မွာေရာ ေနာင္တမလြန္ဘ၀မွာပါ အက်ိဳးေပးပုံခ်င္း လုးံ၀ တူညီမူေတြမရိွနိဳင္ပါဘူး ။   ေကာင္းတဲ႔ အလုပ္ကို လုပ္တဲ႔သူဟာ ဒီဘ၀မွာလည္း အစစအရာရာ လုပ္ငန္းေတြမွာလည္း အဆင္ေျပတယ္၊ ဘာပဲလုပ္လုပ္ ကံေကာင္းတယ္ ေအာင္ျမင္မူရတယ္၊ လူယုံၾကည္မူ ေလးစားမူ ခ်စ္ခင္မူေတြကို ရတယ္၊  ေနာင္တမလြန္ဘ၀မွာလည္း ေကာင္းတဲ႔ဘုံဘ၀ ဘုံဌာနေတြျဖစ္တဲ႔ သုဂတိ ဘုံဌာနဟုဆိုအပ္ေသာ လူ႔ဘုံ၊ နတ္ဘ၊ုံ ျဗဟၼာဘုံ ေတြကို ေရာက္ရိွနိဳင္ပါတယ္။  မေကာင္းတဲ႔ အလုပ္ကို လုပ္တဲ႔သူဟာ ဒီဘ၀မွာလည္း  ဘာပဲလုပ္လုပ္ အဆင္မေျပနိဳင္သလို. ဘာပဲလုပ္လုပ္ ကံဆိုးတယ္၊ ေအာင္ျမင္မူေတြနဲ႔ေ၀းတယ္၊ လူယုံၾကည္မူ ေလးစားမူ ခ်စ္ခင္မူေတြကိုလည္း မရနိဳင္ပါဘူး ။  ေနာင္တမလြန္ဘ၀မွာလည္း အလြန္တရာမွ စက္ဆုပ္ရံြ႔ရွာဖြယ္ေကာင္းေသာ မေကာင္းတဲ႔ဘုံဘ၀ ဘုံဌာနေတြျဖစ္တဲ႔ ငရဲ၊ တိရိစၧာန္၊ ျပိတၱာ၊  အသူရကာယ္ ဟုဆိုအပ္ေသာ အပါယ္ေလးဘုံကို ဧကန္မုခ် သြားရ ေရာက္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ရခဲ႔လွေသာလူ႔ဘ၀မွာ ကံတရားေတြေကာင္းေအာင္ _ ေကာင္းတဲ႔ ကုသိုလ္ကံတရားေတြကို လုပ္နိဳင္ေအာင္ၾကိဳးစားၾကပါ ။ မေကာင္းတဲ႔ အကုသိုလ္ကံ တရားေတြကို မလုပ္မိေအာင္ ေရွာင္ၾကည္ၾကပါလို႔……တိုက္တြန္း ဆႏၵျပဳရင္း ………………….အားလုးံ ေလာကလူသားေတြအားလုးံ ကံေကာင္းနိဳင္ၾကပါေစ။

              

သဗၺဒါနံ ဓမၼဒါနံ ဇိနာတိ ၊

အလွဴ မွန္သမွ်တြင္  တရားအလွဴသည္ အျမတ္ဆုးံ ၊

Dhamma- gift excels all other gifts.

                                                          အရွင္ စႏၵိမာ(ဓမၼလရိပ္)

ေန၀င္လထြက္ ဓမၼစက္ (၀ါဆိုလျပည္႔ေန႔)

ဘုရားၿဖစ္ကာ၊ မိဂဒါသို႔၊ စၾကာေရႊဖ၀ါး၊ ၿဖန္႔ခ်ီသြား၍၊ငါးပါး၀ဂၢီ၊ စံုအညီႏွင့္၊ မဟီတစ္ေသာင္း၊ တိုက္အေပါင္းမွ၊ ခေညာင္းကပ္လာ၊  နတ္ၿဗဟၼာအား၊ "၀ါဆိုလၿပည့္၊ စေနေန႔၀ယ္၊ ေၾကြ႔႔ေၾကြ ႔႔ လွ်ံတက္၊ ဓမၼစက္ကို" မိန္႔ၿမြက္ေထြၿပား၊ ေဟာေဖာ္ၾကားသည္၊ တရားနတ္စည္ ရႊမ္းတယ္ကို....။
               ဝါဆုိလျပည့္ေန႔ဆိုတာ ဗုဒၶဘာသာတို႔အတြက္ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ ဓမၼစၾကာ အခါေတာ္ေန႔ ျဖစ္ပါတယ္။       ဘာေၾကာင္္႔လဲဆိုေတာ႔ မဟာသကၠရာဇ္     ၁၀၃-ခု ဝါဆုိလျပည့္ စေနေန႔မွာ “ ေန၀င္လထြက္ ဓမၼစက္”  ဆိုတဲ႔ အတိုင္း ေန၀င္ လအထြက္ခ်ိန္တြင္ ဗာရာဏသီျပည္ အနီးရွိ  သားသမင္တို႔ ေဘးမဲ႔ေပးရာ မိဂဒါဝုန္ ဥယ်ာဥ္ေတာတြင္ သုံးလူ႔ထြဋ္ထား ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားသည္ အစ၏ေကာင္းျခင္း၊ အလယ္၏ ေကာင္းျခင္း၊ အဆုးံ၏ ေကာင္းျခင္းသေဘာရိွေသာ ဓမၼသစၥာလမ္းစဥ္ေခၚ  “ဘိကၡဴနံ ပဥၥဝဂၢီနံ” အစရွိေသာ သစၥာေလးပါး ဓမၼစၾကာတရားထူး တရားျမတ္ကုိ  ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးျဖစ္တဲ႔ အရွင္ေကာ႑ည၊ အရွင္ဝပၸ၊ အရွင္ဘဒၵိယ၊ အရွင္မဟာနာမ္ႏွင့္ အရွင္အႆဇိတုိ႔အား ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ႔တဲ႔ေန႔ျဖစ္လို႔ပါ ။  

ဒီဓမၼစၾကာတရားေတာ္ထဲမွာ အႏွစ္သာရအားျဖင့္ အခ်က္ ၃ ခ်က္ ပါ၀င္တာကိုေတြ႔ရိွမွတ္သားရပါတယ္။        (၁) ေရွာင္ရန္ အစြန္းႏွစ္ပါး၊ (၂) က်င့္ႀကံရန္ အလယ္လမ္း၊ (၃) ထိုးထြင္းသိျမင္ရန္ သစၥာေလးပါးတရားတို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေရွာင္ရန္အစြန္းႏွစ္ပါးဆိုတာကေတာ႔……..

(၁)ကာမဂုဏ္မ်ားႏွင့္ေပ်ာ္ပါးျခင္းဟူေသာအစြန္းေရာက္အက်င့္မ်ား    (၂)မိမိကိုယ္ကိုႏွိပ္စက္ညႇည္းပန္းျခင္းဟူေသာအစြန္းေရာက္အက်င့္မ်ားတို႔႔ျဖစ္ပါတယ္။

က်င္႔ၾကံရန္ အလယ္လမ္းဆိုတာက ……….

ကိုယ္ႏႈတ္ႏွစ္ပါးအား လြန္က်ဴးမႈမရွိေအာင္ထိန္းေသာ ကိုယ္ႏႈတ္စည္းကမ္း - သီလ

စိတ္ေသာင္းက်န္းမႈ၊ လြန္က်ဴးမႈ၊ ျပစ္မွားမႈတို႔အား ထိန္းသည့္ စိတ္စည္းကမ္း - သမာဓိ

စိတ္အတြင္းပိုင္းအထိ အျမစ္တြယ္ကပ္ေနေသာ ကိေလသာအညစ္အေၾကးမ်ားေဆးေၾကာ သန္႔စင္သည့္ နည္းလမ္း - ပညာ ဟူေသာအႏွစ္သာရ သံုးခုႏွင့္နည္းလမ္း ရွစ္ခုပါ၀င္ပါတယ္။

ထိုးထြင္းသိျမင္ရန္ သစၥာအမွန္တရားေလးပါးဆိုတာက ……..

(၁) ခႏၶာငါးပါး၊ ႐ုပ္နာမ္ႏွစ္ပါးသည္ ဆင္းရဲျခင္းအမွန္ - ဒုကၡသစၥာ

(၂) တဏွာသည္ ဆင္းရဲေၾကာင္းအမွန္ - သမုဒယသစၥာ

(၃) ထိုတဏွာခ်ဳပ္ျခင္းသည္ ဒုကၡခ်ဳပ္ၿငိမ္းေၾကာင္းအမွန္ - နိေရာဓသစၥာ

(၄) မဂၢင္ရွစ္ပါး အက်င့္တရားတို႔သည္ နိေရာဓသို႔ေရာက္ေၾကာင္းအမွန္ - မဂၢသစၥာ

မဂၢင္ရွစ္ပါး (The Noble Eightfold Path) ဆိုသည္မွာ…
(၁) သမၼာဒိ႒ိ - မွန္စြာသိျမင္မႈ (The Right Understanding)
အရွိကို အရွိအတိုင္းသိ၍ ငါစြဲေပ်ာက္သည့္အျမင္သည္ အျမင္မွန္အားလံုး၏ အေျခခံ ျဖစ္ပါတယ္။
(၂) သမၼာသကၤပၸ - မွန္စြာႀကံစည္မႈ (The Right Thinking)
ငါ့အတြက္ မႀကံ၊ ေကာင္းက်ဳိးသယ္ပိုးရန္၊ ဆင္းရဲသူတို႔အား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ရန္ ႀကံစည္ျခင္းသည္ မွန္ေသာအႀကံ ျဖစ္ပါတယ္။
(၃) သမၼာ၀ါစာ - မွန္စြာေျပာဆိုျခင္း (The Right Speech)
မွန္ကန္၊ ႐ိုးသား၊ ယဥ္ေက်း၍ ညီညြတ္မႈကိုအားေပးေသာ၊ အမ်ားလက္ခံႏိုင္ေသာစကားအား ေျပာျခင္းသည္ မွန္စြာေျပာျခင္း မည္ပါတယ္။
(၄) သမၼာကမၼႏ ၱ- မွန္စြာလုပ္ေဆာင္ျခင္း (The Right Action)
သူတစ္ပါး၏ အသက္အိုးအိမ္အား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း၊ သူတစ္ပါးႀကီးပြားတိုးတက္ေရးအား ျပဳျခင္း၊ ကိေလသာ ကာမဂုဏ္တို႔အား လူမႈက်င့္၀တ္တို႔ျဖင့္ စနစ္တက် ထိန္းသိမ္းထားျခင္းတို႔သည္ မွန္ကန္ေသာ ကိုယ္အမူအရာ ျဖစ္ပါတယ္။
(၅) သမၼာအာဇီ၀ - မွန္စြာအသက္ေမြးျခင္း (The Right Livelihood)
သူ႔အသက္အား သတ္ျဖတ္ညႇင္းပန္းျခင္း၊ အဆိပ္လက္နက္၊ အသားစားသတၱ၀ါ၊ မူးယစ္ေဆး၀ါး အေရာင္းအ၀ယ္ျပဳျခင္းဟူေသာ မမွန္ကန္သည့္ အသက္ေမြးျခင္းမ်ားအား ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းသည္ မွန္စြာအသက္ေမြးျခင္း မည္ပါတယ္။
(၆) သမၼာ၀ါယာမ - မွန္စြာအားထုတ္ျခင္း (The Right Effort)
မျဖစ္ေသးသည့္ ကိေလသာမ်ားအား မျဖစ္လာေစရန္၊ ရွိေနေသာ ကိေလသာ အက်င့္ဆိုးမ်ားအား အႂကြင္းမဲ့ ပယ္ရွားႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစား အားထုတ္ျခင္းသည္ မွန္ေသာအားထုတ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
(၇) သမၼာသတိ - မွန္စြာမွတ္႐ႈျခင္း (The Right Mindfulness)
ကိေလသာရန္သူႏွင့္ ဒုစ႐ိုက္အက်င့္ဆိုးမ်ား ကိုယ္ႏႈတ္စိတ္အမႈအရာမ်ားသို႔ မ၀င္လာေစရန္ ကာကြယ္ေစာင့္ၾကည့္ထားျခင္းသည္ မွန္စြာ မွတ္႐ႈျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
(၈) သမၼာသမာဓိ - မွန္စြာတည္ၾကည္ျခင္း (The Right Concentration)
ေတာေမ်ာက္ကဲ့သို႔ ပရမ္းပတာ ျပန္႔က်ဲေျပးလႊားေနသည့္စိတ္အား တည္ၿငိမ္ေစရန္ အာ႐ံုေကာင္းတစ္ခုအေပၚတြင္ စည္းကမ္းတက် ထိန္းထားႏိုင္ျခင္းသည္ မွန္ကန္စြာတည္ၾကည္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
သီလ၊ သမာဓိႏွင့္ ပညာဟူေသာ မဇၩိမပဋိပဒါအလယ္လမ္း၏ အႏွစ္သာရသံုးပါးႏွင့္ မဂၢင္ရွစ္ပါးတို႔အၾကား ဆက္စပ္ေနတာကေတာ႔႔…….
သမၼာဒိ႒ိႏွင့္ သမၼာသကၤပၸတို႔ဟာ ပညာမည္ပါတယ္။ သမၼ၀ါစာ၊ သမၼာကမၼႏၱႏွင့္ သမၼာအာဇီ၀တို႔ကေတာ႔  သီလပင္ျဖစ္ျပီး သမၼာ၀ါယာမ၊ သမၼာသတိႏွင့္ သမၼာသမာဓိတို႔ကေတာ႔ သမာဓိတရားမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီမဂၢင္ရွစ္ပါး မဂၢသစၥာတရားေတာ္ေတြဟာ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာတရားမ်ားျဖစ္ၾကျပီး ထိုအလယ္လမ္း အက်င့္ျမတ္အား လက္ေတြ႔က်င့္ႀကံျခင္း အားထုတ္ျခင္း  လိုက္နာျခင္းျဖင္႔ ဒုကၡသစၥာအား ထိုးထြင္းသိျမင္ျပီး ၊ သမုဒယသစၥာအား ပယ္ရွားကာ  နိေရာဓသစၥာ နိဗၺာန္သို႔ အမွန္ပင္ဆိုက္ေရာက္  မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ၾကပါေစလို႔ ...............

                                                          

သဗၺဒါနံ ဓမၼဒါနံ ဇိနာတိ ၊

အလွဴ မွန္သမွ်တြင္  တရားအလွဴသည္ အျမတ္ဆုးံ ၊

Dhamma- gift excels all other gifts.

                                                          အရွင္ စႏၵိမာ(ဓမၼလရိပ္)